Ostry stan charakteryzujący się obrzękiem, zaczerwienieniem, bolesnością moszny lub jej zawartości. Objawy pojawiają się nagle. Objawy ostrej moszny mogą być wynikiem skrętu jądra, skrętu przyczepka jądra lub najądrza, zapalenia najądrza, ostrego wodniaka, urazu jądra lub uwięzgniętej przepukliny. Skręt jądra występuje statystycznie częściej u dzieci i nastolatków niż u dorosłych.
W przypadku skrętu jądra ważne jest jak najwcześniejsze leczenie operacyjne. Uważa się , że powinno się wykonać operację rewizji moszny do 6 godzin od skrętu jądra.
Podstawą rozpoznania jest badanie fizykalne, wykonanie badania USG moszny z badaniem Dopplerowskim /przepływu naczyniowego krwi/ , czasami scyntygrafii jąder. Pewność rozpoznania daje rewizja operacyjna moszny.
Skręt jądra dzielimy na wewnątrzosłonkowy, zewnątrzosłonkowy, skręt krezki jądra.
Do skrętu jądra predysponują: wady budowy krezki jądra, wady osłonki pochwowej, nieprawidłowy jądrowód/gubernaculum/, torbiel najądrza, guz jądra, uraz jądra. Objawy pojawiają się nagle. Częściej do krętu jądra dochodzi po stronie lewej ok. 60%.
W obrębie skręconego jądra dochodzi do nieodwracalnych zmian po 3-6godzinach. Pojawia się martwica, włóknienie. Przedostanie się antygenów przeciwplemnikowych poza jądro doprowadza do powstania przeciwciał uszkadzających drugie, zdrowe jądro. Czas trwania skrętu ma znaczenie przy późniejszej płodności.
U noworodków skręt jądra jest najczęściej zewnątrzosłonkowy, u dorosłych wewnątrzosłonkowy. Związany jest ze stresem okołoporodowym i zwiększoną aktywnością mięśnia dźwigacza jądra.
Występują również skręcenia przejściowe, nawykowe o łagodniejszym przebiegu. Również mogą prowadzić do włóknienia i zaniku jądra.
Stan zapalny najądrza leczy się antybiotykami. Stanowi około 15-20% ostrej moszny u dzieci.
Skręt przyczepka jądra ma łagodniejszy przebieg, nie stwierdza się objawów powrozkowych i po zastosowaniu antybiotyku lub samoistnie przemija. Niestety wymaga wnikliwego różnicowania ze skrętem jądra i z tego powodu stosuje się rewizję operacyjną. Także zabieg operacyjny pozwala na szybsze ustąpienie stanu zapalnego i tym samym ustąpienie bólu i zapobieżenie zmian w jądrze.
USG w obrazie ostrej moszny.
W diagnostyce ostrej moszny najważniejsze są badanie fizykalne z wywiadem i badanie USG.
W badaniu ultrasonograficznym ocenia się wygląd, ułożenie i strukturę gonady , a szczególnie w badaniu dopplerowskim CD przepływ krwi przez jadro. Dodatkowo ocenia się „objaw wiru” , ułożenia powrozka nasiennego i przepływ krwi w okolicy jądra o spiralnym przebiegu.
Niestety w ocenie wyników statystycznie w licznych pracach określa wyniki fałszywie dodatnie na 24%.
