SPODZIECTWO
Spodziectwo /hypospadiasis/jest wadą wrodzoną, w której występuje hypoplazja części brzusznej prącia z ujściem cewki po stronie brzusznej nad rozszczepieniem ciała gąbczastego.
Klasyfikacja spodziectwa opiera się na lokalizacji ujścia zewnętrznego cewki moczowej ponad rozszczepem ciała gąbczastego:
• dystalne – przednie /żołędziowe, zażołędziowe/
• pośrednie - środkowe /prąciowe/
• proksymalne - tylne /prąciowo-mosznowe, mosznowe, kroczowe/
Epidemiologia
Przyczyny wystąpienia spodziectwa mogą być: genetyczne, płodowe, środowiskowe. Dzieci o niskiej wadze urodzeniowej matek młodych lub starszych. W 7% w rodzinach gdzie już wystąpiło spodziectwo. Zaburzenia endokrynologiczne
Wzrost zachorowań w ostatnim okresie może wynikać z czynników środowiskowych np. pestycydy i zaburzenia hormonalne.
Badania Duńskie wykazały, że istnieje większy wpływ czynników środowiskowych w przypadku spodziectwa dystalnego i środkowego, niż w przypadku spodziectwa proksymalnego, które częściej kojarzy się z czynnikami płodowymi tj niska waga urodzeniowa czy też poród przedwczesny.
Diagnostyka
Rozpoznanie opiera się na badaniu fizykalnym i ocenie: stopnia przygięcia, miejsca ujścia cewki moczowej i rozszczepu ciała gąbczastego, rozszczepu napletka, wielkości prącia.
W badaniu należy również uwzględnić badanie jąder / wnętrostwo?/ 10% i określenie obecności otwartego wyrostka pochwowego otrzewnej /przepukliny pachwinowej skośnej wrodzonej/ 9-15%, a także zwężenia cewki moczowej.
Korelacja innych wad wrodzonych układu moczowego nie została potwierdzona, ale podstawowe badania przesiewowe: USG i badania moczu są wskazane.
Leczenie
Wskazania do leczenia:
• funkcjonalne
• psychologiczne
• estetyczne
Proksymalnie położone ujście cewki, znaczne przygięcie prącia, zwężenie ujścia cewki, zaburzenia dysuryczne są wskazaniami medycznymi , funkcjonalnymi do leczenia operacyjnego.
Operację najczęściej wykonuje się pomiędzy 6-18msc życia dziecka, ale termin operacji uzależniony jest od preferencji rodziców i lekarza wykonującego operację.
Leczenie chirurgiczne składa się z:
• ortoplastyki-wyprostowania prącia z uwolnieniem struny/chordy skórnej lub prawdziwej/
• rekonstrukcji cewki moczowej
• plastyki żołędzi
• odtworzenia lub nie napletka
Opisanych jest około 300 technik operacyjnych korekcji spodziectwa. Leczenie operacyjne może być jednoetapowe lub dwuetapowe , wykonywane w spodziectwie proksymalnym. Powinno być prowadzone wspólnie z rodzicami i ustalane w zależności od stopnia wady jak i preferencji estetycznych. (Schemat 1.)
Najczęstszymi powikłaniami pooperacyjnymi są: przetoka cewki, zwężenie cewki, przygięcie prącia, rozejście rany. Po operacji stosuje się drenaż moczu poprzez cewnik dopęcherzowy lub odprowadzenie nadłonowe – cystostomię.
1. Należy różnicować izolowane spodziectwo od zaburzeń różnicowania płci
2. Decyzję o zabiegu operacyjnym należy ustalać wspólnie z rodzicami z uwzględnieniem wskazań funkcjonalnych i estetycznych
3. Wykonywane operacje w mniej zaawansowanych postaciach wady są jednoetapowe najczęściej przeprowadzane techniką MAGPI, TIP z nacięciem płytki cewki lub płatem odwróconym – Onlay, natomiast techniki dwuetapowe wykonuje się w cięższych postaciach wady.
4. Występowanie późnych powikłań tj zwężenia cewki i zaburzeń dysurycznych powoduje konieczność późnych kontroli.
